Táo hấp gia vị 

Táo, giống mọi loại rau quả khác, là nguồn carbohydrades lành mạnh, ngoài ra chúng còn chứa chất xơ, pectin (chất xơ hoà tan) và dinh dưỡng thực vật (hợp chất tự nhiên có sẵn trong thực vật- phytonutrients). Chất xơ và pectin hỗ trợ tiêu hoá trong khi dinh dưỡng thực vật nói chung bảo vệ sức khoẻ, chống lại các bệnh mãn tính. Dùng một phần táo ấm đơn giản dưới đây vào buổi sáng sẽ giúp bạn làm ấm dịu, làm sạch và hỗ trợ hệ tiêu hoá của bạn. Và như khoa học hiện đại đã khẳng định cái gì giúp ích cho đường ruột sẽ có lợi cho sức khoẻ não bộ. 

Vào năm 2021, các nhà nghiên cứu từ Đại học California đã xuất bản một bài báo tóm tắt “Trục vi sinh vật-ruột-não” trên tạp chí Tế bào. Các tác giả trình bày chi tiết về tác động của hệ vi sinh vật đường ruột đối với sự phát triển của não, các mô hình giao tiếp tích cực giữa hệ vi sinh vật đường ruột và não. Sức khỏe đường ruột đặc biệt quan trọng đối với cơ thể con người và là nền tảng của sức khỏe con người.  Người ta thường nói rằng “tuổi thọ của đường ruột có nghĩa là tuổi thọ” và câu nói này có một phần đúng. Ruột là cơ quan hấp thụ chất dinh dưỡng lớn nhất trong cơ thể con người. Nếu đường ruột không khỏe mạnh, quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng sẽ bị tắc nghẽn và cơ thể sẽ rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng. Có một mạng lưới liên lạc thần kinh hai chiều giữa não và ruột: trục não-ruột, có mối liên hệ chặt chẽ với cảm xúc. Những người có đường ruột không khỏe mạnh cũng sẽ có nguy cơ trầm cảm tăng lên đáng kể. Ngoài ra, ruột còn là cơ quan miễn dịch quan trọng. Các mô bạch huyết phong phú và các tế bào miễn dịch được phân bố ở niêm mạc ruột để bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. (Theo Quang Do)

1. Nấu chín và ăn sống

Không phải lúc nào trái cây ăn sống sẽ tốt hơn là nấu chín, đôi khi viatmin trong trái cây lạnh không phải là thứ cần ưu tiên cho nhiều đối tượng, ví dụ như tay lạnh tay chân, suy nhược, mệt mỏi mãn tính, thiếu máu nếu ăn vào thì lại khó hấp thụ hơn. 

Táo chứa chất xơ và pectin tuyệt vời cho tiêu hoá, chứa vitamin A, E, K và giàu polyphenols chống oxy hoá. Chất chống oxy hoá này bảo vệ bạn chống lại các gốc tự do gây hại cho cơ thể và bệnh mãn tính, ung thư. Chất xơ hỗ trợ tiêu hoá và đào thải, giúp xây dựng huyết tương, làm sạch máu và tạo ra sự nhẹ nhàng trong cơ thể và tâm trí, trong khi pectin đóng vai trò như một prebiotic. Prebiotics là thức ăn của probiotics, thúc đẩy sự tăng trưởng của các lợi khuẩn.  

Táo nấu chín dịu nhẹ cho dạ dày hơn so với ăn sống, mà vào bữa sáng, chúng ta nên nạp những thứ nhẹ bụng dễ tiêu cho dạ dày. Thực phẩm sống đòi hỏi quá trình tiêu hóa mạnh mẽ, và không phải tất cả các hợp chất trong rau quả sống đều có thể được cơ thể phân hủy và hấp thụ. Trên thực tế, rau quả sống như rau lá xanh, ngũ cốc nguyên hạt, hạt, cây họ đậu chứa các hợp chất ức chế sự hấp thụ khoáng chất goi là chất kháng dinh dưỡng. Nhưng quá trình nấu chín thực phẩm sẽ giải phóng các hợp chất này, khiến chúng dễ tiêu hóa hơn. 

Theo quan điểm của Ayurveda, vào giờ ăn sáng, ngọn lửa tiêu hóa hay agni của chúng ta ở mức thấp nhất và cao nhất vào giờ ăn trưa, giảm xuống sau khi mặt trời lặn. Bữa sáng nhẹ nhàng đánh thức ngọn lửa tiêu hoá (agni) trong bạn. Bạn hãy tưởng tượng khi mình nhóm một đống củi, bạn không thể xếp quá nhiều củi vào cùng lúc vì như vậy nó không thể bén lửa và cháy được. Lúc đó, chúng ta cần tạo nhiều không gian và khí oxy xung quanh đống củi bằng cách sử dụng những mảnh củi nhỏ, hay mồi dễ cháy mới dần thắp sáng đống củi được. Áp dụng nguyên lý này tương tự với agni của bạn vào buổi sáng. Bạn cần ăn, nạp năng lượng nhưng một bữa sáng thịnh soạn có thể dập tắt ngọn lửa tiêu hoá của bạn, khiến bạn uể oải và không đói vào bữa trưa. Do đó, bữa trưa có thể là bữa ăn lớn nhất trong ngày của bạn, trong khi bữa sáng và bữa tối tương đối nhẹ hơn và dễ tiêu hóa hơn. 

Vì trái cây tiêu hóa rất nhanh nên Ayurveda khuyên bạn không nên kết hợp nó với các thực phẩm khác để tránh quá trình lên men xảy ra trong ruột. Đây là một trong những lý do khiến nhiều học viên Ayurvedic thích ăn trái cây nấu chín như táo hấp vào bữa sáng! Thêm đinh hương vào công thức nấu táo hấp chín này sẽ nhẹ nhàng mở các kênh tuần hoàn của cơ thể, thúc đẩy quá trình tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn. Đinh hương không gây khó chịu cho dosha pitta, nên đây là công thức lý tưởng để sử dụng như bữa ăn sáng hay trước bữa ăn chính 30 phút.

2. Cần có những gì để hấp táo

Ngoài táo và gia vị (đinh hương, quế) là nguyên liệu chính không thể thiếu, mình thêm vào một vài thành phần khác theo ý thích tuỳ bếp có gì dùng nấy:

• Nho đen khô: chứa đa dạng các hợp chất chống oxy hoá, trong đó có oligomeric proanthocyanidin giúp sáng da, phòng chống bệnh tim và các tổn thương do gốc tự do gây ra. Nho khô có tác dụng như một prebiotic, giúp gia tăng các lợi khuẩn đường ruột. Nho dồi dào kali, ít natri, giúp đào thải độc chất ra khỏi cơ thể. Với nho khô, đường fructose được chuyển hoá thành chất xơ hoà tan fructan, có vai trò hấp thu và đào thải cholesterol ra khỏi máu, nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột. Bạn có thể ngâm nho đen qua đêm, nước ngâm nho là nước kiềm rất tốt để uống sau khi thức giấc sáng hôm sau. Quả nho nở căng đem hấp cùng táo vẫn ngon. Nếu không có nho, bạn có thể thay bằng quả mận đen hoặc mơ tây khô.
• Kỷ tử: giàu các chất chống oxy hoá, giúp tăng cường sức khoẻ tim mạch, cơ bắp hay thị giác. Quả cũng chứa hợp chất nhóm carotenoid giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất, cải thiện trí nhớ và an thần. Lưu ý chọn quả được trồng hữu cơ không chứa sulphite đảm bảo hàm lượng độc chất ở mức thấp. 
• Táo đỏ: là một trong những loại trái cây chứa nhiều vitamin và chất xơ rất tốt cho sức khỏe. Hàm lượng vitamin C có trong táo đỏ còn giúp cơ thể tăng cường hệ miễn dịch và có tác dụng chống viêm, ngoài ra chúng còn hỗ trợ giảm stress và hạn chế tình trạng viêm nhiễm gan. Với hàm lượng chất xơ vốn có, chúng có công dụng hỗ trợ cải thiện hệ tiêu hóa một cách tối ưu. Nếu mỗi ngày bạn đều ăn một lượng táo đỏ vừa phải thì các lợi khuẩn trong đường ruột sẽ được sản sinh nhiều hơn, từ đó nâng cao quá trình hỗ trợ hệ tiêu hóa.

3. Những lợi ích và lý do mình chọn món táo hấp: 

• Tốt cho mọi thể tạng: Theo các chuyên gia Ayurveda, táo hầm/hấp rất tốt cho mọi loại tiêu hóa. Cho dù hệ tiêu hóa của bạn khỏe mạnh, chậm chạp, dễ bị kích thích – món ăn này sẽ điều chỉnh và khôi phục sự cân bằng. Nếu bạn gặp khó khăn khi tiêu hóa táo tươi sống hãy thử nấu chín chúng – chúng sẽ dễ tiêu hóa hơn nhiều.
• Táo cực kỳ bổ dưỡng. Đây là nguồn chất xơ tuyệt vời, giàu vitamin C, E và các chất chống oxy hóa khác. Táo có quanh năm, nhưng mùa thu là mùa chính nên vào thời điểm này trong năm, táo đặc biệt bổ dưỡng và ngon.
• Làm ấm: Món ăn chứa các gia vị ấm như gừng xay, quế hay đinh hương… là những loại gia vị có tính ấm, kháng viêm.
• Mang lại lợi ích sức khỏe tối đa khi khởi đầu ngày mới. Ăn trái cây vào buổi sáng, ăn riêng khi bụng đói là cách tốt nhất để tối đa hóa lợi ích của nó (theo Ayurveda). Chỉ có nấu chính trái cây mới có thể giúp bạn tránh được quá trình lên men trong dạ dày, dẫn đến các vấn đề tiêu hóa (ợ chua, đầy hơi, khó tiêu, chướng bụng, v.v.). Tuy nhiên, dùng trái cây nấu chín với sữa chua dừa và/hoặc với gia vị ấm vẫn sẽ cho phép bạn tận hưởng được những lợi ích đó.

• Đơn giản, nhanh gọn cho bất kỳ ai ngại vào bếp: Công thức này rất ít nguyên liệu cũng rất ít, đơn giản và chỉ mất vài phút nên không làm khó cho bất kỳ ai ngại vào bếp hay không có nhiều thời gian.