Sữa hạt giờ đây có thể đã trở nên quen thuộc với nhiều người, nhất là với những ai bị dị ứng, khó tiêu hay không muốn dùng sữa bò. Nếu bạn chưa quen hay thấy sữa hạt là nhạt nhẽo thì hãy thử một lần nữa với cách làm này nhé! Có thể bạn sẽ nuối tiếc vì chưa dùng nó trước đây. Tất cả sữa hạt dùng từ quả hạnh hoặc hạt có dầu tớ thường để sống hay sấy nhẹ để bảo toàn hương vị, dinh dưỡng tối đa của hạt.
Theo cuốn Neal’s yard remedies healing foods, trong số các loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, quả hạch có hàm lượng chất chống oxy hóa cao nhất. Những dưỡng chất này giúp phòng chống viêm nhiễm, ngăn ngừa tổn thương tế bào và mô do gốc tự do gây ra. Quả hạch cũng dồi dào chất xơ, chất béo có lợi cho cơ thể, vitamin và khoáng chất. Nhiều nghiên cứu cho thấy ăn quả hạch giúp giảm cholesterol, cải thiện chức năng của mạch máu, làm mạnh cơ, khớp.
Các loại hạt có dầu tuy có kích thước khiêm tốn nhưng lại chứa rất nhiều dưỡng chất như protein, chất xơ, sắt, vitamin và axit béo omega 3, giúp tăng cường sức khỏe da và tóc, thải độc, cân bằng hormone và hỗ trợ chức năng của mạch máu.
Tuy nhiên, các loại hạt, ngũ cốc, đậu chứa chất ức chế nảy mầm tự nhiên: chất ức chế enzyme, phytates (axit phytic), polyphenol (tannin) và goitrogens. Trong đó, các chất ức chế enzyme hạn chế hoạt động của các enzyme tiêu hoá hay chuyển hoá, gây tình trạng khó tiêu, đầy bụng. Axit phytic – nằm ở lớp vỏ cám của hạt – có thể làm suy giảm sự hấp thụ canxi, magie, sắt, đồng, thậm chí dẫn tới hội chứng ruột kích thích. Tannin trong thực vật tác dụng bảo vệ khỏi các loài ăn nó, có khả năng kết hợp bền vững với protein cũng góp phần gây chứng khó tiêu khi ăn. Goitrogens là những hợp chất gây trở ngại cho hoạt động bình thường của tuyến giáp. Do đó, việc ngâm hạt trước khi ăn hay chế biến giống như cách mà mẹ thiên nhiên đã làm với các hạt giống, giúp rửa sạch các chất ức chế nảy mầm của hạt và tác dụng hỗ trợ tiêu hoá, hấp thu dinh dưỡng từ hạt hơn. Nhưng bạn lưu ý thời gian ngâm với các loại hạt là khác nhau nhé! Để thuận tiện tra cứu hơn, mình có tham khảo bảng ngâm một số hạt quen dùng như sau:
Bạn lưu ý: nước ngâm hạt luôn phải ngập hạt, có thể thêm chút muối trong khi ngâm. Sau khi ngâm, hãy rửa hạt sạch và để ráo nước trước khi dùng.
Sữa hạt
Dụng cụ
- Máy xay thực phẩm/ Máy xay sinh tố
- Cốc đong, thìa đong
- Túi vải lọc sữa
- Bình đựng nắp kín
Nguyên liệu
- 100 gram hạt sống (hạt điều/ hạnh nhân/ hạt óc chó…)
- 500 ml nước lọc + nước lọc để ngâm hạt (hoặc nước đun sôi để nguội/ nước khoáng)
- 1/2 tsp tinh chất vani (tsp: thìa cà phê)
- 1/4 tsp muối + 1/2 tsp muối để ngâm hạt
- 1 tbsp chất ngọt (quả chà là, đường thô/mật phong/ mật mía…) tuỳ ý (tbsp: thìa canh/ phở)
Hướng dẫn
- Rửa hạt và ngâm trong nước có pha 1/2 tsp muối từ 8- 12 tiếng hoặc qua đêm. Nếu trời nóng bạn hãy ngâm bằng nước lạnh.
- Sấy khô hạt trong lò nướng nóng khoảng 100°C trong 5- 10 phút (tuỳ lò và lượng hạt sấy).
- Xay nhuyễn hạt với ⅔ lượng nước cần dùng. Thêm phần nước còn lại vào máy xay và xay tiếp đến khi hỗn hợp đồng nhất.
- Đổ hỗn hợp vào túi lọc. Vắt kiệt bã.
- Thêm vani và đường tuỳ ý bạn. Mình thường thích xay lẫn 2-3 quả chà là (bỏ hạt) để sữa hạt ngọt dịu tự nhiên hơn.
- Trữ sữa trong bình đựng nắp kín, bảo quản trong tủ lạnh có thể tới 1 tuần nếu đủ độ lạnh nhưng uống ngon nhất trong 2 ngày đầu.
Lưu ý
- Phần bã sau khi lọc, bạn sấy hơi se se khô và để ngăn đá hoặc ngăn mát tủ lạnh nếu dùng ngay trong các món như: bánh quy, bánh nướng hoa quả, chả chay, xay sinh tố, nấu cháo… đều rất ngon.
- Sữa hạt này bạn có thể mix thêm vừng rang chín, hạt bí rang chín, đậu xanh đồ chín, hạt hemp, hạt hồ đào (pecan)… khi xay để thay đổi hương vị sữa cho đa dạng hơn. Ảnh trong bài là sữa hạt điều và hạt óc chó, mình dùng mỗi loại 50 gram.
- Đối với hạnh nhân, bạn bóc vỏ trước khi sấy thì sữa sẽ ngon ngọt hơn và để được lâu hơn. Mình sẽ có bài về cách bóc vỏ hạnh nhân nhanh nhé!
- Sữa xay tỉ lệ này sẽ khá đặc, bạn có thể dùng uống luôn, xay sinh tố, làm bánh, pha cà phê hoặc làm trà sữa chay đều ngon.